បេសកម្មអចិន្ត្រៃយ៍នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាប្រចាំនៅអង្គការសហប្រជាជាតិថ្ងៃនេះបានដាក់លិខិតមួយទៅកាន់ឧត្តមស្នងការសិទ្ធិមនុស្សដើម្បីពន្យល់និងបង្ហាញអំពីភាពត្រឹមត្រូវនៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពី«ការដាក់ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្ន» ដែលត្រូវបានក្រុមអ្នកតស៊ូមតិសិទ្ធិមនុស្សធ្វើការរិះគន់។
ច្បាប់ ដែលត្រូវបានតាក់តែងឡើងចំពេលមានការកើនឡើងនៃករណីឆ្លងជំងឺ COVID-19 នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានេះ មាន ៥ ជំពូកនិង ១២ មាត្រា ហើយផ្អែកលើមាត្រា ២២ ថ្មីនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ វាកត់សម្គាល់ថា នៅពេលរដ្ឋាភិបាលប្រកាសពីភាពអាសន្ន រដ្ឋាភិបាលនឹងមានសិទ្ធិដាក់ចេញនូវវិធានការណ៍ជាច្រើនរួមមានការហាមឃាត់ឬការរឹតត្បិតសេរីភាពក្នុងការធ្វើធ្វើដំណើរ សិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការប្រមូលផ្តុំមនុស្ស និងការងារឬមុខរបរ។
នៅក្នុងលិខិតបេសកកម្មអចិន្ត្រៃយ៍របស់ព្រះរាជាណាចក្រទៅអង្គការសហប្រជាជាតិបាននិយាយថា ច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងប្រទេសក្នុងភាពអាសន្ន (LMNSE) គឺជាជំហានមួយក្នុងចំណោមជំហានដែលត្រូវបានអនុវត្តដោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដើម្បីទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃវីរុសកូរ៉ូណាថ្មី ដែលនៅសប្តាហ៍នេះបានឆ្លងទៅមនុស្សជាង ២ លាននាក់ ហើយបានសម្លាប់មនុស្សប្រហែល ១៥០,០០០ នាក់នៅជុំវិញពិភពលោក។
សេចក្តីបន្ថែមនេះបានបន្ថែមទៀតថាច្បាប់នេះអនុលោមជាមួយនឹងជាមួយរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ប្រទេសនិងបទដ្ឋានសិទ្ធិមនុស្សដទៃទៀត។
លិខិតនេះបានឲ្យដឹងថា៖ «ខណៈពេលដែលមាត្រា២២ថ្មីនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញអនុញ្ញាតឲ្យមានការប្រកាសដាក់ប្រទេសឲ្យនៅក្នុងភាពអាសន្ន ប៉ុន្តែច្បាប់ស្តីពីការប្រកាសភាពអាសន្ននេះនៅពុំទាន់មាននៅឡើយ ហើយនេះជាហេតុផលដែលនាំឲ្យមានសេចក្តីព្រាងច្បាប់បច្ចុប្បន្ននេះ»។
បន្តថា៖ «ច្បាប់បែបនេះត្រូវបានអនុញ្ញាត ដោយជាតិនិងអន្តរជាតិ ស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស ដូចជា រដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ប្រទេសកម្ពុជា (មាត្រា២២ថ្មី មាត្រា៣១ មាត្រា៨៦ និងមាត្រា១០២ថ្មី) សេចក្តីប្រកាសជាសកលស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស (មាត្រា២៩) កតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពី សិទ្ធិពលរដ្ឋនិងសិទ្ធិនយោបាយ (មាត្រា ៤) ការបក់ស្រាយរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ រួមទាំងសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការយុត្តិធម៍អន្តរជាតិ ។ល។»
តំណាងកម្ពុជាក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថាច្បាប់នេះនឹងមិនត្រូវបានអនុវត្តឡើយ លើកលែងតែប្រទេសនេះកំពុងត្រូវការ «តម្រូវការចាំបាច់សម្រាប់ការពារនិងថែរក្សាសន្តិសុខនិងសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ» ។ ហើយនៅពេលដែលច្បាប់នេះត្រូវបានអនុវត្ត វានឹងត្រូវបានអនុវត្តយ៉ាងប្រុងប្រយ័ត្នដោយមានអំណាចដែលរដ្ឋាភិបាលមានត្រូវមានកម្រិត និងផ្អែកលើគោលការណ៍នៃគោលការណ៍គណនេយ្យភាព សមាមាត្រ និងភាពចាំបាច់ ហើយនិងមាត្រា ៤ នៃកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋនិងនយោបាយ។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពី «ការដាក់ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្ន” ដែលទើបតែត្រូវបានអនុម័តដោយព្រឹទ្ធសភានៅព្រឹកនេះ បានបង្កការព្រួយបារម្ភក្នុងចំណោមអ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិចំនួន ៤ រូបគឺលោកស្រីរ៉ូណាស្មីតអ្នករាយការណ៍សិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ លោក Leigh Toomey អនុប្រធាននៃក្រុមការងារស្តីពីការឃុំខ្លួនតាមអំពើចិត្ត លោក Dainius Puras អ្នករាយការណ៍ពិសេសស្តីពីសិទ្ធិរបស់មនុស្សគ្រប់រូបទទួលបានការពេញចិត្តខ្ពស់បំផុតនៃសុខភាពផ្លូវកាយនិងផ្លូវចិត្ត និងលោកស្រូ Fionnuala NíAoláin អ្នករាយការណ៍ពិសេសស្តីពីការលើកកម្ពស់និង ការការពារសិទ្ធិមនុស្សនិងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានក្នុងពេលកំពុងប្រឆាំងនឹងអំពើភេរវកម្ម។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមដែលត្រូវបានដាក់ជូនទៅរដ្ឋាភិបាលកាលពីសប្តាហ៍មុន អ្នកទាំងបួនបានថ្លែងថា ច្បាប់នេះអាចនឹងរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិនិងការជួបប្រជុំដោយសន្តិវិធី។ នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដែលបានផ្ញើទៅរដ្ឋាភិបាល ពួកគេបានសម្តែងការព្រួយបារម្ភចំពោះផែនការអនុម័តសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ។
ពួកគាត់បាននិយាយថា៖ «ខណៈដែលយើងមិនចង់លំអៀងចំពោះភាពត្រឹមត្រូវនៃព័ត៌មានដែលបានទទួល យើងបង្ហាញការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះវិសាលភាពនៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះនិងផលប៉ះពាល់របស់វាទៅលើការទទួលបានសិទ្ធិស៊ីវិលនិងនយោបាយ» ។
បេសកកម្មអចិន្ត្រៃយ៍នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទៅកាន់អង្គការសហប្រជាជាតិបានច្រានចោលការរិះគន់របស់អ្នកជំនាញ UN ដោយអះអាងថា គ្មានមូលដ្ឋាននិងលំអៀង ខណៈប្រទេសប្រមាណ ៧០ បានប្រកាសអាសន្នហើយថែមទាំងបានចាត់វិធានការមិនឲ្យប្រជាជនចេញពី ផ្ទះថែមទៀតផង។
ការឆ្លើយតបនេះត្រូវបានគាំទ្រដោយលោកសុខឥសាន សមាជិកព្រឹទ្ធសភានិងជាអ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច។
លោក សុខ ឥសាន បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «គោលបំណងដែលនៅពីក្រោយច្បាប់នេះគឺដើម្បីការពារជីវិតនិងផលប្រយោជន៍របស់ប្រជាជនក៏ដូចជាការអភិវឌ្ឍន៍របស់ប្រទេសជាតិក្នុងរយៈពេលវែង»។
លោកបានកត់សម្គាល់ថា វាអយុត្តិធម៌ក្នុងការចោទប្រកាន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពីការរំលោភអំណាចរបស់ខ្លួន ព្រោះរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងប្រទេសលោកខាងលិចជាច្រើនបានប្រកាសដាក់ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្នហើយ ។
លោក កើត រិទ្ធ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌បានមានប្រសាសន៍ថា ច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងប្រទេសក្នុងភាពអាសន្ន នឹងអនុញ្ញាតឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាត្រៀមខ្លួនដើម្បីគ្រប់គ្រងស្ថានភាពបន្ទាន់ដែលមិនអាចមើលឃើញទុកជាមុន ដែលប្រឈមនឹងប្រទេសជាតិនិងជួយសង្គ្រោះជីវិតជាច្រើន។
លោក រិទ្ធ បានថ្លែងទៅកាន់កិច្ចប្រជុំវិសាមញ្ញមួយដើម្បីពិភាក្សាអំពីច្បាប់នេះនៅព្រឹទ្ធសភាថា៖ « ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្ននឹងត្រូវប្រកាសនៅក្នុងស្ថានភាពធ្ងន់ធ្ងរ ហើយវានឹងត្រូវបានអនុវត្តយ៉ាងប្រុងប្រយ័ត្ន» ។
លោកនិយាយថា៖ «រដ្ឋសភានិងព្រឹទ្ធសភានឹងប្រជុំរាល់ថ្ងៃដើម្បីវិភាគលើស្ថានភាពនិងបញ្ឈប់ការអនុវត្តច្បាប់ នៅពេលស្ថានភាពមានភាពប្រសើរឡើងគ្រប់គ្រាន់» ។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «នឹងមានដែនកំណត់ចំពោះអំណាចប្រតិបត្តិហើយមន្ត្រីដែលរំលោភអំណាចរបស់ពួកគេក្នុងគ្រាអាសន្ននឹងត្រូវទទួលទណ្ឌកម្មស្របតាមច្បាប់» ៕
