ស្ទីវ អណ្តើកហ្លួងមហាសំណាង

កោះកុង៖  មន្ត្រីអង្គការ Wonders of the Mekong បានឱ្យដឹងនៅថ្ងៃ៩កើត ខែចេត្រ ឆ្នាំឆ្លូវ ត្រីស័ក ព.ស.២៥៦៥ ត្រូវនឹងថ្ងៃអាទិត្យ ទី១០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២ ថា «ស្ទីវ» គឺជាឈ្មោះរបស់កូនអណ្តើកហ្លួងមួយក្បាល អាយុ១ឆ្នាំ ដែលមានសំណាងបានញាស់ចេញពីចំណោមពងអណ្តើកហ្លួងចំនួន ៧១គ្រាប់ នៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលអភិរក្សសត្វល្មូនកោះកុង កាលពីឆ្នាំ២០២១។

ការដាក់ឈ្មោះអណ្តើកហ្លួងមួយក្បាលនេះថា «ស្ទីវ» គឺដើម្បីជាការរម្លឹកដល់លោក ស្ទីវ ជី ផ្លេត ជនជាតិអាម៉េរិក ដែលលោកបានស្រាវជ្រាវរកឃើញ ប្រភេទអណ្តើកហ្លួងនេះមុនគេ នៅក្នុងប្រព័ន្ធព្រែកស្រែអំបិល ស្រុកស្រែអំបិល ខេត្តកោះកុង ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៩៩៩-២០០០។ «នេះចាត់ទុកថា ជាសំណាង១ ក្នុង៧១ នៃពងអណ្តើកហ្លួងចំនួន ៧១គ្រាប់ ដែលត្រូវបានពងជាលើកដំបូង នៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលអភិរក្សសត្វល្មូនកោះកុង។» នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោកសោម ស៊ីថា ប្រធានគម្រោងនៃអង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃ (WCS)។

លោក សោម ស៊ីថា បានបញ្ជាក់បន្ថែមទៀតថា «បញ្ហាដែលបណ្តាលឱ្យពងអណ្តើកទាំង ៧១គ្រាប់ ញាស់បានតែមួយគ្រាប់នេះ អាចបណ្តាលមកពីមេអណ្តើកហ្លួងនោះនៅវ័យ ក្មេង បូករួមនឹងកង្វះចំណីអាហារូបត្ថម្ភ ដែលមានកម្រិតប្រូតេអ៊ីន និងសារធាតុកាល់ស្យូម ដែលជាប្រភពផ្តល់នូវលក្ខខណ្ឌគ្រប់គ្រាន់ សម្រាប់ឱ្យពងមានសុខភាពល្អ និងកកូន»។

អណ្តើកហ្លួងស៊ីអាហារដូចជា ផ្លែអំពូ ដែលមានដុះច្រើន នៅក្នុងព្រែកស្រែអំបិល ខេត្តកោះកុង ត្រកួន ផ្លែឈើ សណ្តែកបណ្តុះ ផ្លែល្វា ផ្លែជម្ពូ រុក្ខជាតិក្នុងទឹកនានា ដូចជាកំប្លោក និងចកជាដើម ព្រមទាំងផ្លែឈើដែលមានផ្លែតាមរដូវកាល ដែលអាចរកបានផ្សេងៗ ទៀតផង។ ដើម្បីឱ្យពងអណ្តើកហ្លួងទាំងនោះមានគុណភាព និងការបន្តពូជបានល្អ ក្រុមការងារមជ្ឈ មណ្ឌលបានបន្ថែមនូវប្រភេទចំណី ដែលមានប្រូតេអ៊ីនខ្ពស់ និងសម្បូរជាតិកាល់ស្យូមដល់អណ្តើកហ្លួងទាំងអស់ នៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌល ជាពិសេសអណ្តើកហ្លួងពេញវ័យ។

ការភ្ញាស់អណ្តើកហ្លួង គឺជាបទពិសោធន៍ថ្មី សម្រាប់មជ្ឈមណ្ឌលអភិរក្សសត្វល្មូន កោះកុង។ ទោះយ៉ាងណា លោក សោម ស៊ីថា បានលើកឡើងថា ចាប់តាំងពីការចាប់កំណើតរបស់ «ស្ទីវ» មក នៅក្នុងឆ្នាំ២០២២នេះ មជ្ឈមណ្ឌលទទួលបានពងអណ្តើកហ្លួងថ្មីៗ ចំនួន៩សម្បុក សរុប ៨០គ្រាប់។ «ជាការកត់សម្គាល់ ពងទាំងនោះមានលក្ខណៈល្អប្រសើរ មានសម្បករឹងល្អ ជាពិសេសរហូតដល់ជា៥០ភាគរយ បានបង្ហាញពីការកកំណើត។ មជ្ឈមណ្ឌលសង្ឈឹមថា ពងអណ្តើកហ្លួងទាំងនោះ នឹងអាចញាស់ក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ» នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោក សម ស៊ីថា។

មជ្ឈមណ្ឌលអភិរក្សសត្វល្មូនកោះកុង ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ២០១៦ ដោយគម្រោងនៃអង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃ (WCS) សហការជាមួយរដ្ឋបាលជលផល ស្ថាប័ន Mandai Nature នៃប្រទេសសិង្ហបុរី និងក្រោមជំនួយថវិកាពីស្ថាប័ននានា ជាច្រើនមានដូចជា សហភាពអ៊ឺរ៉ុប ក្រោមគម្រោងដៃគូប្រយុទ្ធប្រឆាំងការជួញដូរសត្វព្រៃ ស្ថាប័ន US Forest Service, Rainforest Trust, Turtle Survival Alliance និងម្ចាស់ជំនួយឯកជន នានាផ្សេងទៀត ។ បច្ចុប្បន្ន នៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌល មានអណ្តើកហ្លួងសរុបចំនួន ១៥៤ក្បាល។ (ប្រភពៈWonders of the Mekong)