ចរន្តអតិផរណានៅអឺរ៉ុប និងអាម៉េរិកកំពុងធ្លាក់ចុះយ៉ាងលឿនជាងការព្យាករ។ ការនេះកំពុងជំរុញប្រទេសពិចារណាទម្លាក់អត្រាការប្រាក់នៅឆ្នាំក្រោយដោយធនាគារកណ្តាលអង់គ្លេស (BOE) រំពឹងចាប់ផ្តើមកាត់បន្ថយនៅក្នុងខែឧសភា ខណៈធនាគារកណ្តាលអាម៉េរិក (Fed) និងធនាគារកណ្តាលអឺរ៉ុប (ECB) នៅក្នុងខែមិថុនា។
នៅខែតុលាឆ្នាំនេះ អត្រាកំណើនតម្លៃទំនិញប្រើប្រាស់បានធ្លាក់ចុះក្រោម៥ភាគរយនៅអង់គ្លេស និងក្រោម៣ភាគរយនៅអាម៉េរិក និងតំបន់ចាយប្រាក់អឺរ៉ូ។ ការនេះបានបង្កើនការរំពឹងទុកថា ធនាគារកណ្តាលអាចនឹងបញ្ចប់ការដំឡើងអត្រាការប្រាក់របស់ពួកគេ ហើយអាចកាត់បន្ថយអត្រាការប្រាក់បន្តិចម្តងៗនៅឆ្នាំ២០២៤។
មូលហេតុជារួមដែលនាំឲ្យអតិផរណាកើនខ្ពស់ មកពីការរាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩ និងសង្គ្រាមរុស្ស៊ី - អ៊ុយក្រែន។ កត្តាទាំងនេះបានរំខានដល់ច្រវាក់ផ្គត់ផ្គង់ កាត់បន្ថយចំនួនមនុស្សក្នុងកម្លាំងពលកម្ម និងជំរុញឱ្យតម្លៃថាមពលកើនឡើង ជាពិសេសនៅអឺរ៉ុប។ នៅពេលបញ្ហាទាំងអស់នេះធូរស្រាល អតិផរណាក៏ចាប់ផ្តើមធ្លាក់ចុះមកវិញ។
ទន្ទឹមនេះ កញ្ចប់ទឹកប្រាក់ជំរុញទឹកចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលអាម៉េរិករាប់ពាន់លានដុល្លារ និងការសន្សំប្រាក់របស់ប្រជាជនក្នុងអំឡុងពេលជំងឺកូវីដ-១៩ ក៏បានជំរុញអតិផរណាកើនឡើងផងដែរ។
សូម្បីតែប្រទេសដែលមានអតិផរណាខ្ពស់មិនងាយធ្លាក់ចុះដូចជាអង់គ្លេស ក៏ចាប់ផ្តើមធ្លាក់ចុះដែរ។ សន្ទស្សន៍តម្លៃទំនិញប្រើប្រាស់ (CPI) ក្នុងខែតុលាបានកើនឡើង ៤,៦ភាគរយធៀបគ្រាដូចគ្នាឆ្នាំមុន ដែលជាកំណើនទាបបំផុតចាប់តាំងពីខែតុលា ឆ្នាំ២០២១។ មុនពេលទិន្នន័យនេះត្រូវបានចេញផ្សាយ អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចបានព្យាករណ៍ថា CPI ក្នុងខែតុលារបស់អង់គ្លេសនឹងកើនឡើងដល់ ៤,៨ភាគរយ។
ចំណែកនៅអាម៉េរិកសន្ទស្សន៍ CPI ខែតុលាបានកើន ៣,២ភាគរយធៀបគ្រាដូចគ្នាឆ្នាំមុនដែលជាការកើនឡើងទាបជាងការព្យាករ។ អតិផរណាតម្លៃទំនិញប្រើប្រាស់ក្នុងតំបន់ចាយប្រាក់អឺរ៉ូក្នុងខែតុលាមានត្រឹម២,៩ភាគរយ ធ្លាក់ចុះពី៤,៣ភាគរយកាលពីខែកញ្ញា។ នេះបើយោងតាមកាសែត The Wall Street Journal ។
ការធ្លាក់ចុះតម្លៃទំនិញប្រើប្រាស់ បានបញ្ចុះបញ្ចូលអ្នកបង្កើតគោលនយោបាយអឺរ៉ុបមួយចំនួនគិតថា ពួកគេបានបន្ទាបអតិផរណាដោយជោគជ័យ ដោយប្រើពេលខ្លីជាងងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៧០ ពេលដែលអឺរ៉ុបធ្លាក់ចូលទៅក្នុងស្ថានភាពអតិផរណាស្រដៀងគ្នា។
លោក Bruno Le Maire រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុបារាំងបានថ្លែងពីពេលថ្មីៗនេះថា៖ «យើងកំពុងស្ថិតក្នុងដំណើរការគេចចេញពីវិបត្តិអតិផរណា។ ក្នុងរយៈពេលតិចជាង ២ឆ្នាំ អឺរ៉ុបនឹងគ្រប់គ្រងអតិផរណា ដែលជាបញ្ហាដែលបានដាក់សម្ពាធលើប្រជាជនដែលមានលក្ខខណ្ឌសេដ្ឋកិច្ចមិនសូវល្អ »។
សម្រាប់វិនិយោគិនមើលឃើញពីលទ្ធភាពបញ្ចុះអត្រាការប្រាក់ ជាងអ្នកបង្កើតគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុទៅទៀត។ ទិន្នន័យពីឧបករណ៍ FedWatch របស់ក្រុមហ៊ុនហិរញ្ញវត្ថុ CME បង្ហាញថា ពាណិជ្ជករភាគច្រើនជឿជាក់ថា ធនាគារកណ្តាលអាម៉េរិក (Fed) នឹងមិនដំឡើងអត្រាការប្រាក់នៅឯកិច្ចប្រជុំខែធ្នូទេ ហើយបន្តរក្សាអត្រាការប្រាក់ចន្លោះពី ៥,២៥ភាគរយទៅ៥,៥ភាគរយនាពេលបច្ចុប្បន្ន។ ចំណែកបណ្តាធនាគារកណ្តាលនៅអឺរ៉ុបក៏ដូចគ្នា អាចបញ្ចុះអត្រាការប្រាក់ចាប់ពីឆ្នាំ ២០២៤។
សេដ្ឋវិទូនៅធនាគារ Morgan Stanley បានព្យាករថា ធនាគារកណ្តាលអង់គ្លេស (BOE) នឹងចាប់ផ្តើមកាត់បន្ថយអត្រាការប្រាក់នៅក្នុងខែឧសភា បន្ទាប់មក Fed និងធនាគារកណ្តាលអឺរ៉ុប (ECB) នៅក្នុងខែមិថុនាឆ្នាំក្រោយ។ លោក Michael Saunders អតីតមន្ត្រីនៅធនាគារ BOE ដែលបច្ចុប្បន្នកំពុងធ្វើការនៅក្រុមហ៊ុនស្រាវជ្រាវសេដ្ឋកិច្ច Oxford Economics បានលើកឡើងថា ៖« យើងព្យាករថា អតិផរណា និងអត្រាការប្រាក់នឹងធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំងនៅឆ្នាំ ២០២៤ នៅក្នុងប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍»។
ទោះបីជាបញ្ហាពិភពលោកដែលបានរៀបរាប់ខាងលើជាមូលហេតុចម្បងនៃការកើនអតិផរណាយ៉ាងខ្លាំងកាលពីឆ្នាំមុនបានធូរស្រាលខ្លះៗ ក៏បញ្ហាផ្ទៃក្នុងប្រទេសនីមួយៗអាចមានឥទ្ធិពលខ្លាំងជាង ស្របពេលធនាគារកណ្តាលប្រទេសធំៗទាំងនេះ ចង់នាំយកអតិផរណាទៅកាន់គោលដៅក្រោម២ភាគរយ ។
នៅអាម៉េរិក អតិផរណាកំពុងធ្លាក់ចុះដោយសារការថយចុះនៃអ្នកប្រើប្រាស់ និងកំណើនការងារ ខណៈទីផ្សារការងារ និងការចំណាយរបស់អាម៉េរិកនៅតែរក្សាស្ថិរភាព។ ការពិតនេះនាំឱ្យមានការព្យាករថា ការកើនឡើងតម្លៃនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចធំបំផុតរបស់ពិភពលោកនឹងបន្តថយចុះ ប៉ុន្តែការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចនឹងមិនកើតឡើងនោះទេ។
សម្រាប់អឺរ៉ុប បរិយាកាសសេដ្ឋកិច្ចរាងពិបាកជាងនៅអាម៉េរិក។ តំបន់នេះកំពុងប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាជាច្រើនចំពោះកំណើន រាប់ចាប់ពីការធ្លាក់ចុះនៃពាណិជ្ជកម្មសកលរហូតដល់ការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចចិនដែលជាទីផ្សារនាំចេញដ៏សំខាន់សម្រាប់ក្រុមហ៊ុនផលិតនៅអឺរ៉ុប និងការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការកំណត់ការចំណាយសាធារណៈ។
លើសពីនេះ ប្រជាជននៅអឺរ៉ុបមានការប្រុងប្រយ័ត្នជាងនៅអាម៉េរិកក្នុងការចំណាយប្រាក់សន្សំពេលជំងឺកូវីដ-១៩។ ទាំងអស់នេះអាចបណ្តាលឱ្យសេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ុបធ្លាក់ចុះកាន់តែលឿន ហើយអតិផរណានៅអឺរ៉ុបថយចុះលឿនជាងនៅអាម៉េរិក ដែលនាំឱ្យ ECB ទម្លាក់អត្រាការប្រាក់មុន Fed ។
ទោះបីជាការរំពឹងទុករបស់ធនាគារកណ្តាលអាម៉េរិក និងអឺរ៉ុបអាចកាត់បន្ថយអត្រាការប្រាក់កាន់តែច្បាស់មែនពិត ក៏អ្នកជំនាញយល់ថា វាពិបាកសម្រាប់នាំយកអត្រាការប្រាក់ទាបបំផុតមកវិញដូចមុនពេលជំងឺកូវីដ-១៩។ មូលហេតុនៅទីនេះគឺភាពតានតឹងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងសម្ពាធប្រជាសាស្រ្ត។ ចំណែកភាពយ៉ាប់យ៉ឺននៃទំនាក់ទំនងរវាងចិនជាមួយលោកខាងលិចរំពឹងថា នឹងជំរុញឱ្យថ្លៃដើមផលិតកម្មកើនឡើង ខណៈដែលអាជីវកម្មមួយចំនួនត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរផលិតកម្មចេញពីចិន៕