ភ្នំពេញៈ ឥទ្ធិពលវិបត្តិដែលបណ្តាលមកពីជម្លោះភូមិសាស្ត្រនយោយបាយ ពិសេសសង្គ្រាមរវាងរុស្ស៊ីអ៊ុយក្រែន បានធ្វើឱ្យចរន្តនៃការផ្លាស់ប្តូរពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ ចាប់តាំងពីឆមាសទី២ ឆ្នាំ ២០២២ គឺមិនល្អឡើយ ជាក់ស្តែងទំហំពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិរបស់កម្ពុជាក្នុងត្រីមាសទី ១ ឆ្នាំ ២០២៣ សម្រេចបានជាង ១១ ពាន់លានដុល្លារធ្លាក់ចុះជាង ១៤ ភាគរយបើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាឆ្នាំ ២០២២។
ទិន្នន័យពីអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា ឱ្យដឹងថា ក្នុងត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ ២០២៣ ការនាំចេញនាំចូលទំនិញរវាងកម្ពុជាជាមួយប្រទេសដៃគូទាំងអស់មានចំនួន ១១ ២៥២,១៤ លានដុល្លារ ធ្លាក់ចុះ ១៤,៥១ ភាគរយពីចំនួន ១៣ ១៦២,៧៤ លានដុល្លារកាលពីត្រីមាសទី ១ ឆ្នាំ ២០២២។ សម្រាប់ការនាំចេញរបស់កម្ពុជា គឺមានទឹកប្រាក់ ៥ ៣៩២,០១ លានដុល្លារ ធ្លាក់ចុះ ៥,៧ ភាគរយ ចំណែកការនាំចូលទំនិញពីក្រៅប្រទេសមានទឹកប្រាក់ ៥ ៨៦០,១៣ លានដុល្លារ ធ្លាក់ចុះ ២១,៣ ភាគរយ។
ដោយឡែកទំហំពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិរបស់កម្ពុជាក្នុងត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ ២០២៣ ធៀបទៅនឹងត្រីមាសទី៤ ឆ្នាំ ២០២២ គឺធ្លាក់ចុះ ១,៣១ ភាគរយពីចំនួន ១១ ៤០១,៩៣ លានដុល្លារមកនៅត្រឹម ១១ ២៥២,១៤ លានដុល្លារ ដោយការនាំចេញរបស់កម្ពុជាបានកើនឡើង ៣,២ ភាគរយ ពីចំនួន ៥ ២២៤,៥៩ លានដុល្លារ មកដល់ ៥ ៣៩២,០១ លានដុល្លារ ខណៈការនាំទំនិញចូលបានធ្លាក់ចុះ ៥,១៣ ភាគរយ គឺពីចំនួន ៦ ១៧៧,៣៤ លានដុល្លារ មកនៅត្រឹម ៥ ៨៦០,១៣ លានដុល្លារ។
អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា លោក លឹម ហេង បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ ពីប្រទេសទេសអូស្ត្រាលី នៅថ្ងៃទី ៤ ខែឧសភាថា ទោះបីជាស្ថានភាពនៃការឆ្លងរាលដាលជំងឺកូវីដ ១៩ លើពិភពលោកកាន់តែធូរស្រាល ប៉ុន្តែវិបត្តិដែលកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់ក្នុងឆ្នាំ ២០២២ បានធ្វើឱ្យសកម្មភាពនៃការផ្លាស់ប្តូរពាណិជ្ជកម្មស្ទើរគ្រប់ប្រទេសធ្លាក់ចុះ ក្នុងនោះក៏មានកម្ពុជាដែរ។ តាមពិតទៅការធ្លាក់ចុះនោះ គឺកើតមានតាំងពីក្នុងអំឡុងឆមាសទី២ ឆ្នាំ ២០២២ មកម្ល៉េះ គឺមិនមែនទើបចាប់ផ្តើមនាដើមឆ្នាំ ២០២៣ នេះឡើយ។
លោកប្រាប់ទៀតថា សម្រាប់ទំហំពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិរបស់កម្ពុជា គឺការធ្លាក់ចុះមានចំនួនច្រើនសម្រាប់ទំនិញនាំចូល ប៉ុន្តែការនាំចេញគឺធ្លាក់ចុះបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ។ ការណ៍នេះក៏បានធ្វើឱ្យឱនភាពជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិរបស់កម្ពុជា (ចំនួនទឹកប្រាក់នាំចេញ និងនាំចូល) មានគម្លាតកាន់តែតូចផងដែរ។
លោកនិយាយថា៖ «យើងឃើញថា ទំហំទឹកប្រាក់ពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិរបស់កម្ពុជាក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែចុងឆ្នាំ ២០២២ និងដើមឆ្នាំ ២០២៣ គឺមិនមានភាពល្អប្រសើរទេ។ មូលហេតុ គឺដោយសារសម្ទុះនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសដៃគូកម្ពុជាជួបបញ្ហា។ ទោះបីយ៉ាងណា បើគិតមកដល់ពេលនេះស្ថានភាពហាក់មានភាពប្រសើរឡើងវិញជាបណ្តើរៗខ្លះហើយ»។
លោកអះអាងថា នៅពេលស្ថានភាពនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកល្អប្រសើរ ពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិរបស់កម្ពុជានឹងហក់ឡើងខ្ពស់ ព្រោះនៅក្នុងដៃរបស់កម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន គឺមានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី និងពហុភាគីជាមួយប្រទេសជាច្រើន។
អ្នកសេដ្ឋកិច្ចនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា លោក ហុង វណ្ណៈ បាននិយាយថា វិបត្តិសង្គ្រាមរវាងរុស្ស៊ីអ៊ុយក្រែន ដែលធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសរីកចម្រើនដូចជាអាមេរិក និងតំបន់អឺរ៉ុបរងផលប៉ះពាល់ គឺកំពុងជះឥទ្ធិពលខ្លាំងដល់ការបញ្ជាទិញទំនិញពីកម្ពុជា ពិសេសផលិតផលវាយនភណ្ឌ។
លោកថ្លែងថា៖ «ឥទ្ធិពលនៃសង្គ្រាមនេះបានធ្វើឱ្យអាក់ខានដល់ចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់វត្ថុធាតុដើមមួយចំនួន ហើយក៏ធ្វើឱ្យតម្លៃវត្ថុធាតុដើម តម្លៃដឹកជញ្ជូន និងអតិផរណាកើនឡើង។ នេះជាហេតុធ្វើឱ្យតម្រូវការទំនិញធ្លាក់ចុះ»។
ទោះជាយ៉ាងណា លោកមានសុទិដ្ឋិនិយមថា បន្ទាប់ពីជម្លោះភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងសង្គ្រាមនៅប្រទេសអ៊ុយក្រែនបញ្ចប់ទៅ ការនាំចេញកសិផលរបស់កម្ពុជានឹងហក់ឡើងខ្ពស់ខ្លាំង ពិសេសប្រភេទទំនិញដែលស្ថិតក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មជាមួយប្រទេសនានា៕
